Pasienie w wykonaniu pasterskiego psa zaganiającego jest kontrolowaniem zachowania stada zwierząt, a Vergil Holland określa instynkt pasterski u psa jako „chęć zrobienia czegoś ze stadem”. O pasieniu możemy mówić tylko wówczas, kiedy  jego obiektem są  żywe zwierzęta o określonych cechach zachownia ( zwierzyny łownej). Nie można zatem mówić o kontrolowaniu zachowania piłki bo piłka jest bezwolna. Zwierzę ma wolę, ono świadomie kieruje swoim zachowaniem i odpowiada swoim zachowaniem na świadome zachowania psa lub/i pasterza.

Instynkt pasterski polega na chęci kontroli zachowania innego zwierzęcia, na kierowaniu nim (w odróżnieniu od zwykłego gonienia), na przewidywaniu świadomych zachowań i decyzji innego zwierzęcia (które reaguje, ma jakieś zamiary) i np. zapobieganiu im albo modyfikowaniu ich.

Zatem fundament pasienia to wynik instynktownych zachowań dwóch gatunków – drapieżnika i zwierzyny łownej.  Z tego powodu pasienie kotów jest niemożliwe  (mimo, że wielu właścicieli uważa że ich psy pasą koty), ponieważ zachowanie psa pasterskiego musi wywoływać w zwierzętach, które on pasie określone zachowania, np. zbijanie się w stado pod wpływem zagrożenia, podążanie ze stadem i za stadem, posiadanie obszaru ucieczki i walki, itp.

Ta chęć zrobienia "czegoś ze stadem" u ras zaganiających (zbierających) – jak border collie - oznacza zbieranie i przyprowadzanie stada.  U ras "pędzących"  tym czymś jest przemieszczanie stada. Różnica pomiędzy tymi dwoma stylami polega głownie ta tym, że instynktownie jedynie rasy zaganiające pracują na przewodnika. Polega to na tym, że  pies zbiera i utrzymuje stado przy przewodniku.  Rasy „pędzące” natomiast przemieszczają stado bez odniesienia do tego gdzie jest przewodnik.   Oczywiście u większości  ras jeden z tych sposobów pracy jest po prostu bardziej dominujący, i oba istniejąw repertuarze zachowań instynktownych tyle, że z rożnym nasileniem.

A zatem reasumując: pasienie to zachowania celowe a jednocześnie interaktywne, mające za zadanie modyfikację i kontrolę nad zachowaniem zwierząt stadnych przez psa pasterskiego, i polegające interakcji zachowań drapieżnika (pies) i zwierzyny stadnej i łownej (owce, kaczki, itp). 

Ta kontrola nad zachowaniem stada jest zresztą dosyć ciekawym zjawiskiem, gdyż w czasie polowań watahy wilków kluczem jest sprawienie aby stado wpadło w popłoch i zaczęło biec na oślep. Wówczas nie działa ono jako stado i dużo łatwiej oddzielić jakiegoś osobnika.  Psy pasterskie zdają się robić coś odwrotnego   - najlepiej jest jak stado jest spójne i spokojne.  Bo oczywiscie gdyby w pasieniu było tylko polowanie, to wystarczyłoby wziąć z łapanki jakiegoś beagla czy pointera i problem sprowadzenia owiec z pastwiska czy załadowania ich do przyczepy byłby rozwiązany.